Een voorste kruisband (VKB) blessure is één van de bekendste en meest onderzochte blessures binnen met name de sportende populatie. Per jaar loopt ongeveer 3% van de amateursporters een VKB blessure op, waar het percentage in de topsport zelfs rond de 15% ligt. Het grootste deel (88%) van de voorste kruisbandblessures ontstaat zonder direct contact (Walden 2015; Della Villa 2020). In meer dan de helft van de gevallen ontstaat de blessure zonder dat er überhaupt contact is met een tegenstander. Een voorste kruisbandblessure ontstaat vaak tijdens een verdedigende actie (richtingsverandering tijdens druk zetten) bij bijvoorbeeld voetbal (Della Villa 2020) en een richtingsverandering of landing bij handbal (Olsen 2004).
Tijdens deze momenten worden verschillende patronen in bewegen waargenomen, die mogelijk een relatie kunnen hebben met het optreden van de voorste kruisbandblessure: denk hierbij aan de kniehoek, positie van het bekken en positie van de romp tijdens het grondcontact bij een richtingsverandering of een-benige landing (King 2020, 2021; Nilstad 2022; Della Villa 2020). Het herkennen van deze patronen en het belang van optimale krachtenverwerking rond de knie tijdens een richtingsverandering of landing speelt een essentiële rol tijdens de revalidatie, of bescherming tegen een voorste kruisbandblessure.
De cijfers van de Voorste Kruisband Blessure (VKB)
De incidentie van VKB blessures lijkt, met name bij jonge sporters, jaarlijks te stijgen. Wat mogelijk een nog groter probleem is, is het aantal re-rupturen dat ontstaat na een VKB operatie. Dit percentage ligt volgens onderzoek tussen de 30-39%, wat betekend dat ongeveer één op drie revalidatietrajecten resulteert in een re-ruptuur (Wilk, 2023). Redenen hiervoor lijken met name te verklaren door het ontbreken van return to play (RTP) tests voor het bepalen van RTP, het te vroeg terugkeren naar de sport en een revalidatie die vooral plaats vindt in een te weinig complexe revalidatie setting. Wanneer de sporter niet wordt uitgedaagd in een gelijkwaardige omgeving óf in een omgeving die essentiële elementen vanuit de gewenste context bevat, is het resultaat dat de sporter onvoldoende voorbereid is op de complexe omgeving van de gewenste sport (Wilk, 2023).Gezien dit stijgende aantal rupturen én re-rupturen is het noodzakelijk om vanuit een ander perspectief te kijken naar het ontstaan en herstel na een VKB blessure (Chia, 2022). Hierin dient niet alleen vanuit een fysiek, biomechanisch aspect gekeken te worden maar is informatie vanuit het mentale, cognitieve en sociaal-culturele domein van essentieel belang.
De complexiteit
Het ontstaan van een (VKB) blessure omvat een complexe interactie tussen (o.a.) bovenstaande factoren (Bittencourt 2016). Vaak worden er vanuit de wetenschappelijke hoek diverse risicofactoren geïdentificeerd zoals o.a. kracht van de beenspieren, leeftijd en geslacht. Deze risicofactoren wegen echter niet mee, dat een voorste kruisbandblessure vaak ontstaat in complexe omgevingen, waarin de sporter rekening moet houden met diens omgeving en andere spelers.Het enkel focussen op deze risicofactoren in preventie en tijdens revalidatie doet volgens ons onvoldoende recht aan de complexe aard van de sporter zelf, en het ontstaan van een blessure. Hoe wij de context (omgeving) van de sporter zo veel, en zo vroeg mogelijk, proberen te integreren in het hersteltraject lees je in deel twee van onze blog.
De opties na het oplopen van de VKB blessure
Nadat de diagnose van een VKB (re)ruptuur is gesteld zijn er twee opties om te werken aan het herstel. Operatief of conservatief. Met een conservatief beleid wordt bedoeld dat er geen operatie plaats zal vinden en er dus geen reconstructie toegepast word. De keuze om wel of niet te opereren zal worden gebaseerd op het overleg tussen jouw als client, de orthopeed en wij als sportfysiotherapeuten. Opereren is namelijk niet altijd noodzakelijk, maar de keuze dient weloverwogen genomen te worden. Door de korte lijnen die wij hebben met verschillende orthopeden zijn wij samen met jou in staat om de juiste keuze te maken.Nadat deze keuze gemaakt is zal het plan voor de revalidatie gemaakt worden en kan gestart worden met het werken aan jouw herstel. Hoe dit plan er zowel voor een operatief als een conservatief beleid uitziet, gaan we je uitleggen in deel 2 van deze blog.
