Wat zijn de voedingsadviezen bij COPD?
Bij COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) kan iemand moeilijker ademhalen omdat de luchtwegen ontstoken zijn. Hierdoor krijgt de persoon minder zuurstof en worden dagelijkse activiteiten zoals lopen, schoonmaken en boodschappen doen lastiger. COPD is een verzamelnaam voor twee longaandoeningen: chronische bronchitis en longemfyseem.
Bij Chronische bronchitis zijn de vertakkingen in de longen ontstoken. Het lichaam gaat meer slijm aanmaken en daardoor is ademen lastiger. Bij longemfyseem gaan de blaasjes in de longen verloren. Normaal gesproken zorgen deze blaasjes dat het zuurstof in het bloed komen. Minder blaasjes betekent dus minder zuurstof.
De klachten die voorkomen bij COPD zijn benauwdheid, hoesten, slijm ophoesten en kortademigheid. Daarnaast kosten de ontstekingen veel energie waardoor vermoeidheid, weinig spierkracht en gewichtsveranderingen kunnen ontstaan. Op het gebied van gewicht kan het zijn dat er of gewichtsafname of gewichtstoename plaatsvindt. Zo kan gewichtsafname plaatsvinden omdat er veel energie door het lichaam wordt verbruikt en weinig energie door middel van voeding binnenkomt. Daarnaast kan er ook gewichtstoename plaatsvinden. Dit komt doordat de benauwdheid ervoor zorgt dat koken en bewegen heel vermoeiend is.
De voedingsbegeleiding bij COPD moet daarom op het individu worden afgestemd. Het doel van de behandeling is het handhaven en/of verbeteren van de voedingstoestand. Dit betekend dat er een volwaardig voedingspatroon is met voldoende energie, eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamine D en calcium. Ook is het handhaven en/of verbeteren van de vetvrije massa, oftewel spiermassa, in het lichaam erg belangrijk. Mocht er sprake zijn van overgewicht dan kan afvallen ook gewenst zijn.
Een volwaardig eetpatroon bestaat uit producten uit de Schrijf van Vijf. Dit betekent dat je dagelijks kies voor:
- Volkoren graanproducten zoals volkoren crackers, volkoren brood, volkoren pasta, zilvervliesrijst, havermout etc.
- Groente en fruit tijdens de hoofdmaaltijden of tussendoortjes
- Magere vleessoorten, vette vis of vegetarische producten
- Magere of halfvolle zuivelproducten zoals melk, karnemelk, yoghurt of kwark
- Ongezouten noten
- Margarine of halvarine en vloerbare bak- en braadproducten
- Voldoende vocht, bestaande uit water, koffie of thee
Naast het volwaardige eetpatroon is eventueel suppletie van Vitamine D en Calcium gewenst.
De klachten, en dan voornamelijk de vermoeidheid, hebben bij COPD invloed op het eetpatroon. Daarom zijn er ook een aantal adviezen die specifiek in gaan op de klachten. Zoals:
- Kost eten je veel energie? Kijk dan of je vaker op een dag kleinere porties kan eten. Zo zorg je ervoor dat je wel voldoende energie binnenkrijgt.
- Heb je veel gedaan op een dag? Zorg dat je voorafgaand aan de maaltijd goed uitgerust bent, dit maakt dat je uiteindelijk in staat bent meer te eten.
- Voel je je ’s middags beter dan ’s avonds? Neem de grootste maaltijd op het moment van de dag dat jij je het beste voelt.
- Kost koken je veel energie? Kies voor een makkelijke bereidingswijze, kook voor meerdere dagen in één keer of gebruik bijvoorbeeld vers gesneden groenten uit de supermarkt.
- Heb je veel slijmvorming na melkproducten? Neem dan tussendoor slokjes water om het te neutraliseren.
- Last van een droge mond? Probeer goed te kauwen om de slijmproductie te stimuleren. Zorg ook dat je altijd iets te drinken bij de hand hebt.
Met deze adviezen en doelen zorgen we ervoor dat het lichaam voldoende energie en bruikbare voedingsstoffen binnenkrijgt, de persoon grip krijgt en leert omgaan met zijn klachten waardoor de kwaliteit van leven wordt verbeterd.
Wil je graag hulp en begeleiding op het gebied van voeding en beweging bij COPD? Neem dan contact met ons op en wellicht dat ons COPD-programma voor jou geschikt is!